Losy krzyża ołtarza polowego
Wiosną 1940 roku w czasie trwania II Wojny Światowej, hitlerowcy nakazali usunięcie krzyża. Było to w okresie, kiedy okupanci likwidowali i usuwali wszelkie znaki kultu religijnego. Krzyż był ustawiony na ówczesnym skrzyżowaniu dróg w Sampławie, na trasie Lubawa – Nowe Miasto Lubawskie – Iława. Droga miała wówczas inny przebieg,
a skrzyżowanie było usytuowane w innym miejscu niż jest ono obecnie. Hitlerowcy wyznaczyli dwóch mieszkańców Sampławy – Władysława Bartkowskiego i Alojzego Szczepańskiego – do usunięcia krzyża. Ci, po jego zdemontowaniu, z pomocą dwóch innych osób – Jana Zielińskiego i Antoniego Kleinschmidt, z uwagi na jego ciężar, ukryli w stodole Jana Zielińskiego. W czasie wysiedleń Polaków w 1942 roku gospodarstwo to również zostało zasiedlone przez rodzinę niemiecką.
Do Niemca, w ręce którego trafiła ta stodoła dotarły w późniejszym czasie informacje o ukrywanym krzyżu. Niemiec rozkazał wezwać byłego właściciela gospodarstwa – Jana Zielińskiego – by postawić mu pytanie: „…czy prawdą jest, że w stodole ukryto krzyż?”. Po uzyskaniu twierdzącej odpowiedzi zapadło milczenie. Po chwili Niemiec stwierdził, że „skoro do tej pory było tu dla Niego (krzyża) miejsce, to i teraz też będzie”.
W ten sposób krzyż, którego wcześniejsze losy nie są znane, przetrwał okupację hitlerowską, okres stalinowskich represji i czasy komunizmu.
Po wojnie właściciel gospodarstwa, u którego przechowywany był ów krzyż oddał go do naprawy jednemu z lubawskich kowali, z uwagi na uszkodzenia powstałe w czasie demontażu.
W lipcu 2015 r. poddany został renowacji i otrzymał godne dla siebie miejsce przy ołtarzu polowym w Sampławie. Krzyż został poświęcony podczas odpustu Św. Bartłomieja Ap. 30 sierpnia 2015 roku.
Krzyż opatrzono tablicą pamiątkową, na której napisano:
„Brońcie krzyża, nie pozwólcie,
aby Imię Boże było obrażane.”
św. Jan Paweł II
Krzyż, którego wcześniejsze losy
nie są znane, wiosną 1940 roku
z nakazu hitlerowców zdemontowany i usunięty,
został ukryty przez kilku mieszkańców Sampławy
i przechowany w stodole Jana Zielińskiego.
Po renowacji umieszczono Krzyż
w tym miejscu, przy ołtarzu polowym;
poświęcenia dokonano podczas odpustu
św. Bartłomieja Ap. – 30.08.2015 roku.
30.08.2015